Ngày 19/10/2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 124/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Khiếu nại 2011 có hiệu lực từ ngày 10/12/2020 và thay thế Nghị định 75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012. Theo đó,  Nghị định 124/2020/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Khiếu nại 2011 có những điểm mới sau:

          1. Về phạm vi điều chỉnh:Nghị định 124/2020/NĐ-CP bổ sung quy định một số biện pháp thi hành Luật Khiếu nại gồm: Hình thức khiếu nại, khiếu nại lần 2; đại diện việc thực hiện khiếu nại; trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại; xem xét việc giải quyết khiếu nại vi phạm pháp luật; xử lý hành vi vi phạm.

2. Về hình thức khiếu nại: Nghị định 124/2020/NĐ-CP bổ sung mẫu Đơn khiếu nại (không có quy định về mẫu đơn khiếu nại tại Nghị định 75 cũng như Thông tư 07/2013/TT-TTCP). 

3. Về giải quyết khiếu nại lần hai: Nghị định 124/2020/NĐ-CP hướng dẫn cụ thể việc giải quyết khiếu nại lần hai và quy định mới là người giải quyết khiếu nại lần hai áp dụng biện pháp xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu nếu có hành vi vi phạm pháp luật.

4. Về đại diện thực hiện việc khiếu nại: Nghị định 124/2020/NĐ-CP đã quy định cụ thể về mẫu giấy ủy quyền khiếu nại, đại diện khiếu nại đối với người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người đang khiếu nại mà chết... (Nghị định 75/2012/NĐ-CP không quy định).

5. Về bổ sung quy định trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại: Nghị định 124/2020/NĐ-CP đã đưa các nội dung về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại trong Thông tư 07/2013/TT-TTCP vào Chương IV và có một số thay đổi, cụ thể:

- Trong bước 1. Thụ lý, chuẩn bị nội dung xác minh khiếu nại: Nghị định 124/2020/NĐ-CP đã bỏ quy định về Kế hoạch xác minh nội dung khiếu nại tại Thông tư 07/2013/TT-TTCP.

- Trong bước 2. Tiến hành xác minh nội dung khiếu nại: Nghị định 124/2020/NĐ-CP đã thêm nội dung Làm việc trực tiếp với người có quyền, lợi ích liên quan và người khiếu nại (Thông tư 07/2013/TT-TTCP chỉ quy định làm việc với người khiếu nại).

- Việc tổ chức đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại: Nghị định 124/2020/NĐ-CP chỉ đề cập đến đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại lần hai (Thông tư 07/2013/TT-TTCP quy định về đối thoại lần 1 nếu  yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau. Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần hai, người giải quyết khiếu nại hoặc người có trách nhiệm xác minh tổ chức đối thoại).

- Nghị định 124/2020/NĐ-CP không còn quy định thủ tục “Công bố quyết định xác minh nội dung khiếu nại” tại Thông tư 07/2013/TT-TTCP; Đình chỉ việc giải quyết khiếu nại; Tham khảo ý kiến tư vấn trong việc giải quyết khiếu nại.

6. Về thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật: Nghị định 124/2020/NĐ-CP quy định rõ trách nhiệm của người giải quyết khiếu nại trong việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực.

7. Về xử lý vi phạm: Đây là quy định mới của Nghị định 124/2020/NĐ-CP, cụ thể: người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, người được giao nhiệm vụ xác minh nội dung khiếu nại, người có trách nhiệm tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật mà có hành vi vi phạm pháp luật khiếu nại thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật bằng các hình thức khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc. Nếu có dấu hiệu tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp gây thiệt hại thì phải bồi thường hoặc bồi hoàn theo quy định của pháp luật./.